Ujawnienie rzeczywistego stanu gospodarkiZSRR było ogromnym wstrząsem dla okłamywanego przez lata społeczeństwa radzieckiego. Podjęte przez Gorbaczowa reformy nie były już w stanie podnieść gospodarki socjalistycznej, ani wprowadzić konkretnych zmian. Struktury administracyjne nie były już w stanie zapanować nad wszechogarniającym chaosem. Zaczęły się budzić ambicje niepodległościowe państw bloku radzieckiego.
Pchła może cały rok czekać w bezruchu, by na odgłos kroków (ludzkich lub zwierzęcych) natychmiast wyrwać się z odrętwienia i wskoczyć na potencjalnego żywiciela.